در این مقاله، به بررسی روند طراحی و بازآفرینی یک فضای متروکه در طبقه زیرین هتل اسپیناس پالاس تهران می‌پردازیم؛ فضایی که با بهره‌گیری از اصول طراحی معماری، نورپردازی خلاقانه و تفکر عملکردی، به یک مرکز تفریحی و ورزشی پویا برای تمامی سنین تبدیل شده است.

پروژه “فان سنتر و اسپورت بار” نمونه‌ای شاخص از طراحی چندمنظوره در بسترهای پیچیده معماری است که با نظارت و طراحی معمار پروژه، مهندس مجید احدی و همکاران اجرا گردید. مقدمه فضاهای بدون استفاده در ساختمان‌های بزرگ، اگر با دیدی خلاقانه نگریسته شوند، می‌توانند به فضاهایی کارآمد و پرمخاطب تبدیل گردند. پروژه “فان سنتر (Fun Center & Sport Bar)” یکی از نمونه‌های موفق چنین بازآفرینی‌هایی‌ست که در زیرزمین هتل اسپیناس پالاس تهران، در مساحتی بالغ بر ۱۲۰۰ مترمربع طراحی و اجرا شده است.

هدف اصلی این پروژه، ایجاد محیطی سرگرم‌کننده، کارآمد و جذاب برای گروه‌های سنی مختلف بود. اهداف و مبانی طراحی هدف اصلی تیم طراحی، ایجاد فضایی پویا، جذاب و چندمنظوره بود که پاسخ‌گوی نیازهای تفریحی کودکان، نوجوانان، جوانان و بزرگسالان به‌صورت هم‌زمان باشد.

فضاهای تعریف‌شده در پروژه شامل موارد زیر است:

• سالن بازی‌های آرکید (Arcade)

• شبیه‌ساز اتومبیل‌رانی (GT Simulator)

• سالن بولینگ

• اتاق‌های پلی‌استیشن و کارائوکه

• اسپورت بار و کافی‌شاپ برای تماشای مسابقات ورزشی

این تنوع عملکرد، طراحی فضا را با چالش‌هایی همراه ساخت که با رعایت اصول معماری عملکردگرا و نورپردازی هدفمند برطرف گردید.

چالش های معماری و راهکارهای طراحی

1. ناهمگونی ارتفاع سقف‌ها به علت قرارگیری پروژه در طبقه زیرین هتل

بخشی از سقف‌ها دارای ارتفاع کم یا زاویه‌دار بودند. تیم طراحی با جانمایی هوشمندانه فضاها، بخش‌های کم‌ارتفاع را به فضاهای جانبی یا خدماتی اختصاص دادند تا فضاهای اصلی از حس فشردگی یا خفگی رها شوند.

2. عبور تأسیسات از سقف زیرزمین پروژه

محل عبور تأسیسات اصلی هتل سقف زیرزمین بود. حذف این تأسیسات ممکن نبود، لذا پوشش سقف به‌صورت تیره و مات طراحی شد تا علاوه بر پنهان‌سازی اجزای تأسیساتی، زمینه‌ای مناسب برای نورپردازی داینامیک فراهم آورد. رویکرد نورپردازی و رنگ در این پروژه، نور به‌عنوان عنصری مستقل در شکل‌گیری تجربه فضایی در نظر گرفته شد. رنگ‌های تیره برای دیوارها، کف و سقف انتخاب شدند تا موارد زیر حاصل شود:

• تمرکز بصری بر نورهای مصنوعی افزایش یابد

• حس عمق و رازآلودگی فضا تقویت شود

• نورپردازی داینامیک امکان جلوه‌گری بیشتری پیدا کند برای ایجاد حس سیالیت نوری، از یک شبکه فایبرگلاسی معلق بر سقف و همچنین چراغ هایی با فرم شش ضلعی های بهم پیوسته و داینامیک استفاده شد که نور بتواند تجربه ای جذاب‌تر را خلق کند. این سیستم نوری به صورت هوشمند و هماهنگ با سایر فضاها قابل کنترل است.

نقش معمار پروژه:

مهندس مجید احدی

طراحی و هدایت این پروژه توسط مهندس مجید احدی انجام شد که با رویکردی چندوجهی، تلفیقی از طراحی معماری، نورپردازی، عملکردگرایی و تجربه‌گرایی را در فضا ایجاد کرد.

نگاه کل‌نگر ایشان به ساختار سقف، مصالح، رنگ و نور، سبب شد محدودیت‌های سازه‌ای به فرصت‌هایی برای خلق تجربه‌ای منحصربه‌فرد در فضای زیرزمینی تبدیل شود. 

جمع بندی

پروژه “فان سنتر” نمونه‌ای الهام‌بخش از بازآفرینی فضاهای متروکه و تبدیل آن‌ها به کاربری‌های جدید است. طراحی دقیق، درک درست از نیازهای عملکردی و بهره‌گیری از نور به‌عنوان ابزار داستان‌سرایی فضایی، این پروژه را به الگویی قابل تکرار در طراحی فضاهای مشابه تبدیل کرده است.

نویسنده: گلی هادی پور