گردشگران و علاقه مندان به بناهای تاریخی برای بنا آن گونه که هست،ارزش بالایـی قائلند. در نتیجه طراح نورپرداز با اجتناب از تحمیل هرگونه نظر شخصی درطراحی، باید بنا را همانگونه که هست نشان دهد.

پس از طراحـی نورپردازی بنای تاریخـی با حفظ هویت آن، در گـام بعدی باید این  نکته را درنظر  داشت که نقاط قوت و وجوه متمایـز بنـا نمایش بیشتـری داشته باشند، انتخاب تجهیزات مناسب و همچنین جانمایی و نصب صحیح تجهیزات بـرای نیل به ایـن هدف بسیار حائـز اهمیت است.

در گام نخست بهتر است بناهای تاریخی را با توجه به کاربری آنها دسته بندی و تفکیک کنیم:

• عمارت ها، کاخ ها و بناهای مسکونی
• بافت های شهری (دروازه ها، مراکز خدماتی و…)
• نهادهای آموزشی
• بناهای نظامی
• بناهای مذهبی
• و…

با توجه به نوع کاربری بنای تاریخـی و ماهیت آن باید رنگ نـور مناسب برای نـورپردازی را انتخاب کرد. بعنـوان مثال در کشور ما بسیاری از  بنـاهای تاریخـی، ماهیت مذهبـی  یا نظامی دارند،  بنابراین  انتخاب نـورهای رنگی برای این بناها به هیچ عنوان درست نیست. در تصویـر زیر نـورپردازی یکی از  بناهای  تاریخی ایران با کاربری نظامی را مشاهده می کنید که از چراغ هایی با رنگ نـور بسیار بد و البته شدت  نور و جانمایی بد در آن استفاده شده است:

در قسمت هایـی از بنای تاریخـی که رنگ آن مهم است باید از منابع نوری با  CRI  بالا استفاده شود؛  بعنوان مثال در نـورپردازی کاشی کاری های بنـاهای تاریخـی ایـران، لازم است تا از منابع نوری با CRI  بالا استفاده شود

در فضاهایـی مثل کاشی کاری های بناهای تاریخـی که در بالا مثال زده  شد، استفاده از  نـورهای رنگی مثل نورهای  آبـی یا سبز،  نه تنها باعث زیبایی یا القای حس معنویت نمـی شود، بلکه باعث  می شود  بسیاری از دیگر نقوش کاشی ها (مثل طرح گل ها) که  با رنگ های قـرمز یا ارغـوانـی کشیده  شده اند  به درستی دیده نشوند. بنابراین بهتر است در این  فضاها از نورهای سفید با CRI بالا استفاده شود

. تصویر زیر، نیاز به شرح اضافه ای ندارد:

بعد از بررسـی و توجـه به ماهیت بنا ، در صورت استفاده از نورهای رنگی باید به جانمایی چراغ ها توجه داشت تا موجب ایجاد حس آشفتگی،  تداخل بی مورد و نابجا و تضاد شدید نشوند، مگر با هدف خاص و ارائه مفهومی ویژه.

یکی از مهمتریـن نکـات در نـورپردازی بنای تاریخی، سعی در جای گذاری صحیح منابع نـوری است. منابع نـوری باید به گـونه ای درنظـرگرفته شوند که بـرای نصب آن ها نیاز به تخـریب بنـا نباشد و هم چنیـن باعث ایجـاد خیـرگی و از بین بردن عناصـر معماری بنا نباشد.

همواره بایددر نظر داشته باشیم که یکی از دلایل نورپردازی بناهای تاریخـی، تاکید بر ارزش های فـرهنگی و حفظ  هویت بناست، بنابراین نـورپردازی باید در خدمت تحقق ایـن اهداف قرار داشته باشد

نوبسنده : مهندس محمد ملک آرا